Beurs- en economisch nieuws november 2018 

Uitgelicht: de ruwe-olie prijzen
Het is geen wonder dat ik deze maand start met de olieprijzen. Menig belegger zal deze prijs volgen. Al is het alleen maar om bij de pomp te kunnen mopperen dat de oliemarkt op dit moment maar blijft dalen, terwijl de benzineprijzen eerst met vertraging worden aangepast. Wanneer de prijzen stijgen zijn pomphouders er als de kippen bij. Overigens raadt ik u aan niet op de autobaan te gaan tanken, want daar is de benzineprijs hoger dan bij de “dorpspompen”.
Wat is er aan de hand op de oliemarkten? De voorraden ruwe olie lopen op, met als gevolg dat hierdoor prijzen dalen. De VS, maar ook Europa en veel opkomende landen hebben te maken met afnemende BBP-groei. Veel “waarzeggers-analisten” voorspellen dat er binnen een half jaar tot een jaar een recessie op komst is. Het zou zo maar kunnen dat dit klopt. Er is immers al tien jaar sprake van oplopende economieën en dat is lang. Deze ontwikkelingen zijn steeds te volgen via de aandelenindexen. Die zijn immers de windows tot de economie en beleggers kijken graag een half jaar vooruit bij hun beslissingen. Maar ook bij de goederenprijzen, waarvan u een overzicht vind onder de Trends 2018 op de site van BZN, lopen terug.
Na deze achtergrond weer verder met het olie-verhaal. Met een daling van de wereldeconomie neemt ook het gebruik van olie af. Een afnemende economie en stijgende voorraden moet dus leiden tot een dalende prijs van de Brent en WTI. En geen land zal zich voorlopig in het hoofd halen om de productie te verminderen. De olieproducerende landen zijn verslaafd geraakt aan de olieopbrengsten die hard nodig zijn voor hun eigen economie. Verder neemt het gebruik van zonnepanelen en windenergie alleen maar toe en komen er steeds meer zuinige auto’s op de markt en gaan ze uiteindelijk aan het stopcontact. Uiteindelijk gaan we dat merken aan de olieprijzen, al kan dat voorlopig nog jaren duren.
Onderstaand vindt u de tien grootste exporteurs van ruwe olie. Daarbij vindt u ook de VS als exporteur. Sinds enige tijd mag de VS weer olie uitvoeren. Voorheen stond alle geproduceerde olie ten dienste van de VS. Nu is het land ruimschoots zelfvoorzienend, mede door de opkomst van schalieolie.

Olie exporteurs

Beren op jacht naar WTI-Olie
Dat de WTI al weken in de min staat weten beleggers inmiddels wel. Maar dat de “beren”, of wel short-sellers, zich behoorlijk roeren ziet u hierna. Ze bespelen de markt met hun netto shortposities. Onderstaande grafiek toont aan dat ze een uitzonderlijk hoog aantal van deze posities open hebben staan.
Saoedi-Arabië denkt erover na om flink wat olie minder op te pompen. Dat zal de olieprijzen van Brent en in het kielzog de WTI doen stijgen. Als dat inderdaad gaat plaatsvinden zullen de shortposities door de beren snel worden afgedekt (short squeeze). Dat betekent een stijging van de prijs omdat ze de winst binnenhalen en daarmee de prijs verder opdrijven. Voor beleggers die daarop willen inspelen zijn turbo’s long verkrijgbaar op de Brent en WTI bij Binck. De uitgever is BNP Paribas.

Netto shortposities op de WTI crude.

10-jaars rente in de VS, Europa en enkele andere landen
De rente in de VS is stijgend. De FED wil de rente in december nog eenmaal verhogen dit jaar. Verder zitten er in 2019 waarschijnlijk nog drie verhogingen in het vat, afhankelijk van de economische ontwikkelingen in het “land van de ongekende mogelijkheden”. De EU laat voorlopig de rente nog ongemoeid. Wel stopt het opkoopprogramma van obligaties e.d. eind 2018. De hoogste rente krijgt u op dit moment in Turkije met een 10-jaars obligatierente van 16%, maar pas op. Een hoge rente is een aanwijzing dat er veel is aan te merken op een land. Denk aan een hoge inflatie en/of bijvoorbeeld politieke ontwikkelingen. Hieronder de huidige belangrijkste 10-jaars rentestanden in de wereld op dit moment, waaronder de BRIC-landen.

Zodra de korte Yield (2-jaars) in de VS boven de 10-jaars ligt volgt vaak een recessie. De 2-jaars is op dit moment 2,80%. Het verschil is nu nog 3,05% – 2,80% = 0,25% ofwel 25 basispunten positief. Zodra dit verschil negatief wordt( een inverse Yield dus) is de kans op een recessie groter. Normaal is dat een langer lopende obligatie altijd een hogere yield heeft dan de kortere.

Beleggen in aandelen op de Nederlandse beurs Euronext
In Beleggers Belangen werd in aflevering 45 van 9 november een educatief stuk geschreven over het beleggen in aandelen op de lokale markt van het Damrak.
Naast de handel in Nederlandse aandelen op het Damrak vallen onder Euronext ook de beurzen in België (Brussel), Frankrijk (Parijs), Portugal (Lissabon) en sinds 27 maart jl. Ierland (Dublin).
Ik ga het hebben over de aandelen in Nederland. We kennen op de Damrak de AEX, AMX en AScX elk bestaande uit 25 aandelen. En de rest van de aandelen noteren onder de Lokale Markt. Het verschil bij de eerste drie onderdelen zit hem in de hoogte van de marktkapitalisatie van de fondsen. Hierbij wordt rekening gehouden met de free float. Dit is het percentage aandelen dat niet in vaste handen is maar vrij verhandelbaar. Hoe hoger in rang hoe beter verhandelbaar. Dat heeft nogal wat gevolgen vooral voor de lokale markt. Ik volg de stappen zoals genoemd in het educatieve stuk als u daarin wilt beleggen. 1. Stel de liquiditeit vast. 2. Gebruik limietorders. 3. Zet kleine stapjes en 4. Wees geduldig. Nu de verdere uitwerking.

1. Stel de liquiditeit vast. Illiquide aandelen herken je aan de lage handelsvolumes en een hoge spread, het verschil tussen de bied- en laatprijs. Een spread van 0,5% duidt al op een mindere verhandelbaarheid. U kunt het verschil tussen bied- en laatprijs op elk moment verder zelf berekenen. De gemiddelde handelsvolumes per dag geven u verder een indicatie of uw aan te kopen of te verkopen aandeel daarin past. Houd er rekening mee dat uw order in meerdere dagen kan worden uitgevoerd. U betaalt dan over elke uitgevoerde order telkens de daarbij passende kosten.
2. Gebruik limietorders. Bestens orders zijn bij illiquide aandelen uit den boze. Gebruik bij aan- of verkoop dus altijd limietorders. Gebruik ook geen stoploss-orders maar stop-limiet orders. De stoploss-order wordt dan niet als bestens, maar als een limietorder naar de beurs gestuurd.
3. Zet kleine stapjes. Een relatief grote order heeft een significante uitwerking op de koers. Daardoor dreigt u als koper de koers op te drijven en als verkoper de prijs te drukken. Aan- of verkooporders die eventueel deels op één dag worden uitgevoerd worden op het eind van de dag bij elkaar geteld voor de berekening van de kosten. Pas ook op niet in de eerste en de laatste 15 minuten van de handelsdag te handelen! Dan liggen de laagste aantal orders in het orderboek. Ik zie zelf soms 1 aandeel voorbij komen om de markt waarschijnlijk te testen en of ze u bij de benen kunnen nemen.

Vooral bij verkoop heeft u grotere problemen om van uw positie af te komen.

4. Wees geduldig. Daghandelaren begeven zich niet op het terrein van de lokale markt. Het buy-and-hold strategie is dan ook de beste. Betaal bij aankoop (de laatprijs) niet zomaar deze prijs en bij verkoop (biedprijs) moet u niet zomaar akkoord gaan. Ga in dit geval dus wat hoger zitten. U kunt altijd in het verloop van de dag nog even kijken of de order is uitgevoerd. Als het om enkele centen verschil gaat kunt u de order misschien beter aanpassen. Het koersverloop van deze “muurbloempjes” is veel volatieler dan van liquide largecaps. Mocht u vragen hebben, u kunt altijd contact met me opnemen. Zowel het telefoonnummer als het e-mailadres staat op de site van BZN. Als u belt dan kijk ik gelijk in het scherm met u mee.

Aandelenbeurzen algemeen
Zowel in de VS, Europa, China en Japan staan de beurzen de laatste weken diep in het rood. Vooral de FAANG-aandelen in de VS, (Facebook, Amazon, Alphabet, Netflix en Google, het tegenwoordige Alphabet) hebben tot wel 40% ingeleverd. Het zijn ook de aandelen die dit jaar het meeste zijn gestegen. Net als deze technologieaandelen zijn ook de kleinere broertjes flink gedaald. En niet alleen in de VS. Kijkt u maar eens naar onze Nederlandse fondsen als ASML, Besi en ASMI wat ze hebben ingeleverd. De vraag: hebben we langzamerhand de bodem bereikt? Het lijkt er niet op.

Crypto currency in een vrije val beland
Nadat de digitale munt sinds half augustus een rustige ontwikkeling doormaakte rond de $ 6500,00, lijkt het er op dat vanaf half november de weg naar beneden versterkt wordt voortgezet. Op het moment van schrijven, 20 november 17:15 uur staat de koers op $ 4779.60. Ook Ethereum (Ether) en andere crypto’s vertonen dezelfde verschijnselen. Instappen omdat u denkt dat de koers zich wel weer zal herstellen is af te raden. Als het mes eenmaal valt kan de koers nog veel verder uitglijden. Vergeet niet dat er beleggers zijn die nog ruim op winst staan, maar bij die gedachte peentjes beginnen te zweten. Ze kunnen dan zo maar blindelings op de verkoopknop drukken.

Goederenmarkten
De edelmetalen bewegen maar weinig de afgelopen maand. Alleen Palladium geeft enige stijging te zien.
Ook de agroproducten komen bijna niet van hun plaats.
Bij de tropische producten is alleen de prijs van suiker zo’n 8% teruggevallen. De overige producten waren niet in beweging te krijgen.
Metalen gingen nog verder terug. Nikkel daalde het sterkst met zo’n 9%. De exacte prijzen vindt u allemaal in de “trends 2018, november “op de site van BZN.

Beleggers hebben nog ruim een maand te gaan voordat ze het jaar kunnen afsluiten.
In Europa lijkt een rally niet meer in het vat te zitten gezien de dalingen van de laatste weken. De belangrijkste Amerikaanse indexen staan nu nog in de plus, maar ook daar zien we nu veel minnen op het bord. Of u het jaar nog goed kunt maken hangt een beetje van uw beleggingsstijl af. In ieder geval succes gewenst.

Theo Bussink
november 2018